CN.Hiển Linh.C

Ánh sao đời…
(Is 60, 1-6 ; Ep 3, 2-3.5-6 ; Mt 2, 1-12)

Nói đến từ « sao », các bạn trẻ ngay trong đầu nhớ đến các thần tượng của mình. Thần tượng sao đó có thể là diễn viên, ca sĩ, kịch sĩ, vận động viên… đến độ thành fan cuồng và bị ảnh hưởng lôi cuốn theo mẫu các sao : từ quần áo, ngôn từ đến phong cách sống, thậm chí như muốn loại bỏ chính bản thân để thành một bản sao thứ hai của thần tượng. Theo đuổi theo khuôn mẫu của sao, của thần tượng cách mù quáng đến độ không chấp nhận mặt tối của họ. Điển hình như Micheal Jackson nghiện rượu, nghiện ma túy, hay nhiều sao việt khác rơi vào vòng xoáy tình-tiền, lối sống trên đội dưới đạp, và có cả bán thân xác tình một đêm của mình.

Cũng có một từ « sao » nhưng là ánh sao dẫn đường đến hang lừa máng cỏ gặp gỡ hài nhi mới sinh. Ngược lại những hình ảnh sang trọng quý phái, lối sống « chanh hỏi » của các thần tượng, các sao, một hài nhi Giêsu nghèo hèn nhỏ bé như muốn chia sẻ cái cùng cực nhất của thân phận con người. Nơi hài nhi sinh ra là vùng đất đồi núi đá vôi, một vùng quê Béthlehem màu mỡ là địa điểm Giacóp chôn cất Rakhen, là nơi Ruth sống và gặp Bô-ô, nhưng trên hết là quê hương và thành vua Đavid. « Hỡi Bêlem, Éphrata, ngươi nhỏ nhất trong đất Giuđa, xong từ nơi ngươi sẽ xuất hiện cho ta một Đấng cai trị trong Israel, gốc tích của Ngài là bởi từ đời xưa, từ trước vô cùng » (Mk 5,1). Vị ngôn sứ Mikha đã tiên báo về vùng quê này và nuôi dưỡng sự chờ mong của bao thế hệ dân tuyển chọn về một vị vua trần thế uy quyền sẽ hiện diện, Đấng được Thiên Chúa xức dầu.

Và cũng khác xa những hình ảnh hang lừa máng cỏ, thác nước với ánh đèn lấp lánh chiếu sáng ngày nay, hài nhi Thánh Tử được sinh ra trong chuồng bò lừa, nơi hang đá được đẽo lõm phía dưới những căn nhà dọc theo sườn đồi đá vôi gần làng Béthlehem (Justin, Dialogue avec Tryphon, chapitre 78 : 5). Có lẽ cũng chính vì thế, trong cái quan niệm – cái nhìn của con người, mà hài nhi Thánh Tử không được chấp nhận ngay trong chính quê hương của mình, không được chấp nhận bởi những người được coi học cao hiểu rộng về Kinh Thánh, có được vị trí tôn trọng trong con mắt người đời và ngay cả những ai đang mong chờ mòn mỏi ngày Đấng ngự đến, Người đã hiện diện mà không được nhận biết, đón nhận.

Người đã đến, nhưng chỉ có mục đồng đón nhận ánh sáng đầu tiên của niềm vui và đoàn người tiếp theo lại ở rất xa đang theo hướng ánh sao tiến về triều bái. Đó là những nhà chiêm tinh từ phương Đông gọi là Magi, đạo sĩ : đối với dân Ba Tư, họ là những thầy dạy thông thái cho các vua, là những người của thánh thiện và khôn ngoan ; những nhà hiền triết truy tìm chân lý. Trong cái nhìn của họ, số mệnh con người được an bài bởi các vì sao và sự xuất hiện bất ngờ của ngôi sao sáng như muốn thay đổi đột ngột trật tự đất trời, dường như là dấu hiệu can thiệp của đấng vô hình. Có thể nói dù phương pháp ngắm sao của họ có gì đó huyễn hoặc, mê tín nhưng tuy vậy họ quan sát thiên nhiên, khám phá tự nhiên để rồi cảm nhận được có một đấng vô hình luôn hiện diện.

Và, họ đã phát hiện ngôi sao tuyệt vời như vị vua ra đời, đã đến thế gian, và bước theo ánh sao tiến về Béthlehem. Bỏ qua tất cả cái nhìn thường tình của con người để khám phá ra hình ảnh Thiên Chúa nơi một hài nhi nhỏ bé yếu đuối, các vị đạo sĩ dâng lễ vật vàng, nhũ hương và mộc dược : vương quyền vàng dâng tặng Đấng sinh ra để làm Vua, nhưng Người không cai trị bằng vũ lực quyền lực chèn ép mà là tình yêu, và không ngồi trên ngai vàng quyền quý nhưng nằm treo trên thập giá ; nhũ hương tế lễ thơm dịu được thầy tư tế thắp lên như mở đường cho con người đến với Thiên Chúa. Thầy tư tế trong ngôn ngữ la tinh pontifex được dịch sát nghĩa là « người bắc cầu » giữa loài người và Thiên Chúa. Hài nhi Giêsu không chỉ là người bắc cầu mà chính là cây cầu là con đường ngắn nhất, con đường trực tiếp dẫn con người đến với Thiên Chúa ; mộc dược dành cho Đấng phải chịu chết, hài nhi Giêsu, Ngôi Hai Thiên Chúa, đến trong thế gian để sống và chết cho nhân loại, Người đến để ban cho con người được sống qua cái chết của mình.

Song hành với ba lễ vật lại là ba thái độ của con người đối với hài nhi Giêsu : Hêrôđê vì bảo vệ chế độ độc tài của mình nên luôn nuôi trong lòng ganh ghét và thù địch đồng thời ẩn dấu cái sợ hãi bị mất đi quyền thế trước hài nhi ; các tư tế và kinh sư lại lạnh nhạt giống như đối với họ chẳng có gì thay đổi. Họ chỉ quan tâm đến các nghi lễ tế tự trong đền thờ, những thảo luận nảy lửa về Luật, quan tâm đến sở thích của riêng mình ; và những nhà chiêm tinh, đạo sĩ được coi là dân ngoại lại thành tâm tìm kiếm và tôn thờ.

Henry van Dyke có thuật lại câu chuyện với tựa đề The Other Wise Man (còn một nhà đạo sĩ khác nữa), kề về nhân vật thứ tư là người đáng lẽ đã cùng ba nhà đạo sĩ kia đi tìm vị vua vừa sinh ra, nhân vật này tên là Artaban. Trong lúc chuẩn bị lên đường, Artaban mang theo một túi đựng đá qúy để dâng tặng Ấu Vương. Thế nhưng trên đường đến gặp ba vị thông thái kia để cùng đi, Artaban lại dừng chân để giúp một người nghèo khổ và thế là ông ta bỏ mất cơ hội theo kịp các vị kia. Ông vẫn tiếp tục kiên trì dừng lại giúp đỡ những ai gặp khốn khó. Cuối cùng ông cho đi tất cả số đá qúy của mình. Để rồi, Artaban đã trở nên già nua và nghèo khổ và, ông chẳng bao giờ thực hiện được giấc mơ gặp được vị Vua các vua để đặt túi đá qúy dưới chân Người. Một ngày kia Artaban đang ở trong thành Giêrusalem, cả thành phố đầy xôn xao, náo nhiệt vì nhà cầm quyền sắp sửa hành hình một tội nhân. Khi Artaban nhìn thấy tội nhân, trái tim ông đập lên thình thịch. Linh tính cho ông biết đây chính là Vua các vì vua mà ông đã suốt đời tìm kiếm. Nhìn cảnh tượng trước mắt , Artaban cảm thấy trái tim như tan vỡ ra, nhất là vì ông chẳng có thể làm được gì để giúp đỡ vị vua ấy. Thế nhưng, Artaban lắng nghe được tiếng vị vua nói: « Này Artaban, đừng buồn khổ nữa vì suốt cuộc đời, ông đã luôn giúp đỡ Ta: Khi Ta đói ông đã cho Ta ăn; Ta khát, ông đã cho Ta uống ; Ta trần trụi ông đã mặc áo cho ; Ta là khách lạ, ông đã đón Ta vào nhà ».

Một hài nhi Giêsu luôn là ngôi sao bừng sáng, luôn là một thần tượng tuyệt vời nhất nhưng mấy ai trở thành fan của Người. Và tôi, tôi chọn sống theo thần tượng nào : bảo vệ quyền lực độc tài của mình ; chỉ chạy theo thỏa mãn thần tượng cái tôi riêng hay thành tâm tìm kiếm và đến tôn thờ hài nhi Giêsu, trở thành đốm sáng tuy nhỏ bé nhưng lại rực sáng giữa lòng xã hội vì khi Thầy Giêsu đói-khát-trần truồng-khách lạ nơi những người túng quẫn xung quanh đã rộng tay chia sẻ?